Schizofrenia jest specyficznym typem zaburzenia psychicznego, które determinuje sposób pojmowania rzeczywistości przez pacjenta. Jej cechy charakterystyczne to przede wszystkim problemy z odczuwaniem, interpretacją i oceną otoczenia. Efektem tych trudności są często nieadekwatne reakcje, zachowania oraz sposób procesowania bodźców zewnętrznych.

Za kluczowe dla schizofrenii uważa się pewne atypowe zachowania oraz nietypowy sposób postrzegania świata, które mogą być zauważalne dla obserwatora. Jest jednak ważne, aby zrozumieć, że przebieg schizofrenii można opisać jako zróżnicowany – różne osoby mogą doświadczać jej w różny sposób.

Wśród objawów schizofrenii najczęściej wymienia się omamy, urojenia, chaotyczność wypowiedzi, spadek intensywności emocji i ich wyrażania, brak zainteresowań lub wycofanie społeczne, ograniczoną ilość używanych słów oraz pobudzenie lub znaczne obniżenie psychoruchowe. To jednak jedynie przykładowe objawy – nie każdy pacjent ze schizofrenią doświadczy wszystkich z nich, a ich intensywność również jest zmienna. To jednak częstotliwość i nasilenie objawów oraz poczucie odstępstwa od normy mogą sygnalizować konieczność medycznego wsparcia.

Interakcja z osobą dotkniętą schizofrenią wymaga specjalnej uwagi, zrozumienia i odpowiedniego podejścia. Poniżej przedstawiamy kilka zaleceń dotyczących postępowania w kontakcie z takimi osobami:

Prowadź się spokojem i empatią. Zachowaj opanowanie i zrozumienie dla sytuacji osoby z zaburzeniami psychicznymi. Unikaj konfrontacji z rzeczywistością wykreowaną przez pacjenta – dla niego jest to prawdziwa rzeczywistość.

Zadbaj o odpowiednią komunikację. Mów jasno, spokojnie i wyraźnie. Nie używaj agresywnego tonu ani gestów. Zwracaj się do osoby w formie grzecznościowej.

Zachowaj dystans. Nie podchodź do osoby zbyt gwałtownie. Staraj się też unikać nagłych ruchów, które mogą wywołać strach lub szkodę.

Staraj się zrozumieć sytuację. Upewnij się, że zdajesz sobie sprawę, że nieprzewidywalne działania mogą być powodowane przez zaburzenia psychiczne. Staraj się zdobyć informacje na temat medykamentów, które pacjent przyjmuje oraz innych istotnych kwestii.

Unikaj konfrontacji, szczególnie jeśli zachowanie osoby jest agresywne. Nie eskaluj sytuacji i unikaj używania siły.

Rozpoznawaj oznaki zagrożenia. Bądź świadomy sygnałów wskazujących, że osoba może stanowić zagrożenie (np. użycie broni, agresywne zachowanie).

Zadbaj o bezpieczeństwo otoczenia. Zidentyfikuj potencjalne niebezpieczeństwa i upewnij się, że osoba z zaburzeniami psychicznymi oraz otoczenie są bezpieczne.

Jeżeli sytuacja wymaga interwencji, zadzwoń na numer alarmowy 112 i poinformuj o problemie.